13 Oppfylging av finansskatten

13.1 Innleiing og samandrag

Frå og med inntektsåret 2017 vart det innført ein finansskatt på løn og overskot i finansiell sektor. Den viktigaste grunnen for innføringa av ein finansskatt er at finansielle tenester er unnateke frå meirverdiavgift, sjå grundigare omtale i Prop. 1 LS (2016–2017) Skatter, avgifter og toll 2017 kapittel 6.

Eitt av elementa i finansskatten er at skatten på alminneleg inntekt vert halden fast på 2016-nivå. Det vil seie at skattesatsen på overskot i finansføretak i 2017 er 25 pst., medan satsen for andre føretak er 24 pst. Som varsla i Prop. 1 LS (2016–2017) foreslår departementet ei endring av konsernbidragsreglane for å motverke tilpassingar i form av flytting av overskot frå finansføretak til andre konsernselskap.

Som utgangspunkt er alle føretak som har tilsette og som utfører finansielle aktivitetar, finansskattepliktige. Føretak med høg grad av meirverdiavgiftspliktig, finansiell aktivitet er unnateke frå finansskatteplikta. Departementet foreslår ei mindre justering av dette unntaket, som inneber at det vert betre samsvar mellom finansskatteplikta og meirverdiavgiftsunntaket for finansielle tenester.

Departementet legg til grunn at framlegga ikkje får provenyverknader i 2017.

I tillegg til desse regelendringane vil departementet fram mot budsjettet for 2018 vurdere moglege endringar i regelverket for å motverke verknadene av uheldige tilpassingar til finansskatten ved bruk av reglane om fellesregistrering i merverdiavgiftsloven.

Departementet viser til framlegg om endring i skatteloven § 10-2 fyrste ledd fyrste punktum og nytt andre punktum og § 10-3 fyrste ledd nytt andre punktum. Departementet viser vidare til framlegg om endring i Stortingets vedtak om finansskatt på løn for 2017 § 2 tredje ledd. Departementet foreslår at endringane i skatteloven tek til å gjelde straks med verknad frå og med inntektsåret 2017, og at endringa i Stortingets vedtak om finansskatt på løn for 2017 tek til å gjelde straks med verknad for inntektsåret 2017.

13.2 Vurderingar og framlegg

Konsernbidrag

Etter reglane om konsernbidrag kan eit selskap på visse vilkår krevje frådrag for konsernbidrag det har ytt til andre selskap i same konsern. I slike tilfelle vert konsernbidraget rekna som skattepliktig inntekt hos mottakaren i same inntektsår som gjevarselskapet får frådrag.

I Prop. 1 LS (2016–2017) punkt 6.3.3 vart det framheva at finansføretak som inngår i konsern med andre føretak som ikkje driv finansiell verksemd, vil ha ein høgare skattesats enn andre føretak i konsernet. Der vart det uttala:

«Finansforetak som inngår i konsern med foretak som ikke driver finansiell virksomhet, vil ha en høyere skattesats enn andre foretak i konsernet. Det kan gi insentiver til å overføre overskudd fra finansforetaket til andre konsernselskap etter reglene om konsernbidrag. Konsernet kan på denne måten oppnå at overskudd fra finansiell virksomhet ikke skattlegges med satsen på 25 pst. som gjelder for finansforetak, men med den lavere satsen på 24 pst. på alminnelig inntekt.

Departementet vil vurdere om det er behov for endringer i reglene om konsernbidrag for å motvirke slike tilpasninger, og komme tilbake til eventuelle endringsforslag senere.»

For å motverke slike tilpassingar foreslår departementet å endre reglane om konsernbidrag. Departementet foreslår at finansføretak som yter konsernbidrag til føretak som ikkje er finansskattepliktige, får redusert frådraget for konsernbidrag med ein faktor tilsvarande satsen på alminneleg inntekt delt på satsen for finansskattepliktige føretak. Det inneber at konsernbidraget vert skattlagt med den ordinære satsen på alminneleg inntekt hos mottakaren, medan finansskatteelementet vert skattlagt hos finansføretaket.

Det kan også ytast konsernbidrag frå selskap som ikkje er finansskattepliktige til finansføretak. I slike tilfelle vil overskot frå ikkje-finansiell verksemd etter gjeldande reglar verte skattlagt med satsen for finansføretak. Departementet foreslår å korrigere også for dette. I slike tilfelle foreslår departementet at konsernbidraget vert justert ned med ein faktor tilsvarande satsen på alminneleg inntekt delt på satsen for finansskattepliktige føretak, før det vert inntektsført hos finansføretaket. På den måten vert konsernbidraget skattlagt med den ordinære satsen på alminneleg inntekt.

Endringa vil sikre det provenyet ifrå finansskatten som vart lagt til grunn i statsbudsjettet for 2017. Det er difor ikkje grunnlag for å budsjettere med provenyverknader av framlegget.

Departementet viser til framlegg om endring i skatteloven § 10-2 fyrste ledd fyrste punktum og nytt andre punktum og § 10-3 fyrste ledd nytt andre punktum.

Departementet foreslår at endringane tek til å gjelde straks med verknad frå og med inntektsåret 2017. Det inneber at endringane vil gjelde for konsernbidrag som vert ytt i samband med inntektsfastsetjinga for 2017.

Justering av unntaket for verksemder med høg grad av meirverdiavgiftspliktig aktivitet innanfor næringshovudområde K

Finansskatten skal svarast av arbeidsgjevarar med tilsette som utfører aktivitetar som er omfatta av næringshovudområde K «Finansierings- og forsikringsvirksomhet» i Statistisk sentralbyrå sin Standard for næringsgruppering (SN 2007). For å skjerme føretak med høg grad av meirverdiavgiftspliktig finansiell aktivitet er det fastsett eit unntak frå finansskatteplikt for føretak der delen løn knytt til meirverdiavgiftspliktig, finansiell aktivitet utgjer meir enn 70 pst. av føretaket sine «samlede lønnskostnader», sjå Stortinget sitt vedtak om fastsetting av finansskatt på lønn for 2017 § 2 tredje ledd. Bakgrunnen for unntaket er at næringshovudområde K i SN 2007 ikkje fullt ut er samanfallande med meirverdiavgiftsunntaket for finansielle tenester, sjå nærare i Prop. 1 LS (2016–2017) punkt 6.3.2.

At det skal takast utgangspunkt i føretaket sine «samlede lønnskostnader», kan innebere at enkelte føretak som driv aktivitet som fullt ut er meirverdiavgiftspliktig ikkje vert fanga opp av unntaket. Bakgrunnen er at finansføretaka sine lønskostnader til aktivitet også utanfor næringshovudområde K etter gjeldande reglar skal medreknast ved berekninga av om terskelen i § 2 tredje ledd er oppfylt. Slik aktivitet vil som utgangspunkt vere meirverdiavgiftspliktig. Eit utslag av dagens reglar er at føretak som driv med meir reindyrka finansiell aktivitet lettare vil kunne fangast opp av unntaket enn føretak med blanda verksemd (aktivitet både innanfor og utanfor næringshovudområde K).

Departementet vurderer det som meir i tråd med formålet bak unntaket om delen løn knytt til meirverdiavgiftspliktig, finansiell aktivitet vert vurdert i høve til føretaket sine «samlede lønnskostnader knyttet til finansiell aktivitet». Med ei slik endring vil finansskatten i mindre grad omfatte føretak som er meirverdiavgiftspliktige. Departementet foreslår at vedtaket § 2 tredje ledd vert endra slik.

Endringa inneber at føretak med meirverdiavgiftspliktig, finansiell aktivitet skal vurdere lønskostnader til slik aktivitet i høve til sine samla lønskostnader knytte til finansiell aktivitet omfatta av næringshovudområde K. Dersom delen løn overstig 70 pst. av føretaket si samla løn knytt til finansiell aktivitet, er føretaket ikkje finansskattepliktig.

Endringa er ei mindre justering. Departementet antek at endringa ikkje får provenymessige konsekvensar i 2017.

Departementet viser til framlegg om endring i Stortinget sitt vedtak om finansskatt på løn for 2017 § 2 tredje ledd.

Departementet foreslår at endringa tek til å gjelde straks med verknad for inntektsåret 2017.

13.3 Omtale av tiltak mot tilpassing ved fellesregistrering av konsernføretak

Merverdiavgiftsloven opnar for at samarbeidande selskap på nærare vilkår kan fellesregistrerast som eitt avgiftssubjekt. Formålet bak reglane om fellesregistrering er å sikre frådrag for inngåande meirverdiavgift som ein ville hatt om verksemda hadde vore organisert som eitt selskap, også når verksemda er organisert i fleire selskap som inngår i konsern, så langt desse er fellesregistrerte. Det skal ikkje reknast meirverdiavgift på transaksjonar mellom selskap som er fellesregistrerte.

Finansskatt skal svarast av føretak med tilsette som utfører finansielle aktivitetar som er omfatta av næringshovudområde K i SN 2007. Utleige av arbeidskraft er i SN 2007 definert som utleige av arbeidskrafttenester og er omfatta av næringshovudområde N. Det skal ikkje svarast finansskatt av løn til arbeidstakarar som vert leigde ut til andre føretak, heller ikkje om dei vert nytta til å utføre finansielle aktivitetar i føretaket som leiger arbeidstakarane. Utleige av arbeidskraft er meirverdiavgiftspliktig.

Enkelte konsernføretak kan tenkast å nytte reglane om fellesregistrering av samarbeidande føretak for å gjere tilpassingar som reduserer berekningsgrunnlaget for finansskatten. Departementet meiner at slike tilpassingar kan vere uheldige.

Departementet vil fram mot budsjettet for 2018 vurdere moglege regelendringar for å motverke uheldige tilpassingshøve som er beskrivne over. Ei løysing som departementet vurderer, er å krevje at eit finansskattepliktig føretak må medrekne og betale finansskatt av lønskostnader til innleigde arbeidstakarar. Alternativt vurderer departementet om finansføretaket skal medrekne vederlag som er betalt til bemanningsføretaket for arbeidstakarane i finansskattegrunnlaget.