Koronaduođaštusa sáhtát ná geavahit Norggas

-Mii leat guhká eallán dakkár dilis ahte eat leat beassan gávnnadit ja juogadit dehálaš vásáhusaid ovttas. Dál oaidnit bohtosiid go leat leamaš várrugasat ja go eanet ja eanet olbmot boahkuhit iežaset. Koronaduođaštusa sáhttá dál geavahit rájáid alde. Dan sáhttá geavahit stuorit doaluin ja cruisemátkkiin Norggas. Dat mearkkaša ahte mii farga beassat fitnat konsearttain, teáhteris, spábbačiekčandoaluin ja festiválain. Dat lea dehálaš lávki dasa ahte oažžut árgabeaivámet ruovttoluotta, dadjá dearvvašvuođa- ja fuolahusministtar Bent Høie.

Koronaduođaštusa ulbmil lea álkidahttit, iige ráddjet. Ráđđehussii lea dehálaš prinsihppa dat, ahte koronaduođaštus galgá addit ovdamuniid – maiddái sidjiide geat eai leat suddjejuvvon koronas. Váldonjuolggadus lea dat, ahte negatiivva koronaiskkus lea seamma dehálaš go boahkuhanstáhtus, immunitehta dahje buohcan  covid-19.

-Koronaiskkus čájeha bohtosiid das ja dalle. Danne gusto dohkálaš iskkus dušše 24 diimmu koronaduođaštusas. Lágideaddjit fertejit dahkat šiehtadusaid singuin geat čađahit johtilisiskosiid, nu ahte iskkus boahtá mielde koronaduođaštussii.  Mii áigut ráhkadit njuolggadusaid mat gáibidat ahte buot stuorit doaluid lágideaddjit almmuhit oasseválddiide gos iskosiid sáhttá válddihit, dadjá Høie.

Buoridan dihte iskankapasitehta áigu ráđđehus oažžut sadjái ortnega, vai sii geat čađahit iskosiid ožžot buhtadusa stáhtas go čađahit iskosiid koronaduođaštusa várás. Stáhta máksá dalle iskosiid, eaige doaluid lágideaddjit dahje oasseválddit.

-Dat mearkkaša ahte buohkat geat dárbbašit iskosa vai ožžot ruoná duođaštusa, sáhttet válddihit iskosa iskanstašuvnnas ja dat iskosat leat johtilisiskosat mat čájehit bohtosiid johtilit, buori áiggis ovdal doaluid. Mii áigut Kulturdepartemeanttain ovttas bovdet dán ealáhussuorggi čoahkkimii. Doppe mii vástidat buot gažaldagaid mat gusket doaluide, iskosiidda ja koronaduođaštusa dárkkisteapmái, vai sii sáhttet plánegoahtit, dadjá Høie.

Koronaduođaštus lea ruoná jos leat ollásit boahkuhuvvon, ja ahte lea eanet go golbma vahku dassái go vuosttaš boahkkodosa biddjui, lea leamaš covid-19 ja lea unnit go 24 diimmu áigi go iskkus čájehii negatiivva bohtosa.

Koronaduođaštusa sáhttá váldit atnui go ráđđehus sirdá goalmmát ceahkkái plánas mo rahpat fas servodatdoaimmaid.  Koronaduođaštus ii galgga šat geavahuvvot go njoammunlogut ja boahkuheapmi mielddisbuktet ahte ráddjehusat eai šat dárbbašuvvo.

Koronaduođaštusa geavaheapmi gielddain, main leat čavga báikkálaš ráddjehusat  
Ráđđehusa mielas ii galgga koronaduođaštus geavahuvvot addit ovdamuniid gielddaide mat leat ferten sirdit garraseamos ceahkkái, nu gohčoduvvon 5A-ceahkki . 5A-ceahkki  gusto gielddaide geat eai leat nagodan hálddašit njoammunleavvama, ja dat gielddat berrejit čađahit čavga ráddjehusaid.

Gielddat gos leat geahppasut ráddjehusat, ja leat sirdán 5B ja C-ceahkkái  sáhttet mearridit geavahit koronaduođaštusa doallat rabasin hervvoštallanpárkkaid, museaid, konseartabáikkiid ja sullasaš kultur- ja suohtastallanbáikkiid.    

Gielddat sáhttet maid mearridit geavahit koronaduođaštusa almmolaš doaluid lágideapmái, gos oasseválddiid lohku lea ráddjejuvvon, servodatdoaimmaid rahpanplána 2-ceahki mielde.   Dat mearkkaša eanemusat 400 olbmo (200x 2 joavkku) almmá fásta mearriduvvon čohkkánsajiid haga, muhto goitge gitta 1000 olbmo  (200x 5 joavkku) jos buohkat čohkkájit fásta, mearriduvvon sajiin.

Gielddat geat leat sirdán 5B ja C-ceahkkái sáhttet mearridit ahte maiddái mánát ja vuollel 12 jahkásaš nuorat besset mielde teáhterii, kinoi ja museai jos sii leat rávisolbmuid mielde geain lea dohkálaš koronaduođaštus. Dat ráddjejuvvo gallása juohke rávisolmmoš sáhttá váldit mielde.

Stuora almmolaš doalut gos oasseválddiid lohku lea ráddjejuvvon:  

Ceahkki 3:
3.ceahkis gáibidit doaluid, gos koronaduođaštus geavahuvvo dahje čađahit iskosa,   ahte geavahit eanemusat 50 proseantta kapasitehtas ja  juohkit oasseválddiid kohorttaid/joavkkuid mielde

 

	Siste	Olgun
Go lea válddihan iskosa dahje čájeha koronaduođaštusa
Fásta mearriduvvon čohkkánsajit	Eanemusat 50 % kapasiteahtas, eanemusat 2500 (500 x 5 kohortta/joavkku)	Eanemusat 50% kapasitehtas, eanemusat 5000 olbmo (500 x 10 kohortta/joavkku)
Go eai leat fásta, mearriduvvon čohkkánsajit	Eanemusat 50 % kapasiteahtas, eanemusat 1000 olbmo (500 x 2 kohortta/joavkku)	Eanemusat 50 % kapasiteahtas, eanemusat 2000 (500 x 4 kohortta/joavkku)
Iskosa dahje duođaštusa haga
Fásta mearriduvvon čohkkánsajit	Eanemusat 1000 olbmo (500 x 2 kohortta/joavkku)	Eanemusat 2000 olbmo (500 x 4 kohortta/joavkku)
Go eai leat fásta mearriduvvon čohkkánsajit	Eanemusat 400 olbmo (200 x 2 kohortta/joavkku)	Eanemusat 800 olbmo (200 x 4 kohortta/joavkku)

 

Ceahkki 4:

 

	Siste	Olgun
Go lea válddihan iskosa dahje čájeha koronaduođaštusa
Fásta mearriduvvon čohkkánsajit	Eanemusat 75% kapasitehtas. Eanemusat 5000 olbmo.	Eanemusat 75% kapasitehtas. Eanemusat 10000 olbmo
Go eai leat fásta čohkkánsajit	75% kapasitehtas. Eanemusat 2500 olbmo	75% kapasitehtas. Eanemusat 5000 olbmo
Iskosa dahje duođaštusa haga
Fásta mearriduvvon sajit	Eanemusat 2500 olbmo	Eanemusat 5000 olbmo
Go eai leat fásta mearriduvvon sajit	Eanemusat 750 olbmo	Eanemusat 1500 olbmo

 

Ráddjejuvvon oasseválddiid lohku doaluin mat lágiduvvojit mánáid várás geat leat vuollel 18 jagi:
Mánát ja vuollel 18 jahkásaš nuorat eai beasa spiehkastit koronaduođaštus- ja iskangáibádusas stuorit doaluid oktavuođas. Váhnemat, geain leat vuolleahkásaš mánát galget čájehit koronaduođaštusa jos mánát leat mielde.

-3.ceahki ektui sáhttet oalle ollu olbmot boahtit almmolaš doaluide vaikko ii leat  koronaduođaštus. Ovdamearkka dihte sáhttet 400 olbmo searvat siste lágiduvvon doaluide gos eai leat fásta sajit ja 800 olbmo olgodoaluide.

Mátkkošteddjiid lohku cruisemátkkiin
Koronaduođaštus galgá maid geavahuvvot cruisemátkkiin, seamma go almmolaš doaluin. Njoammunvárra lassána jos olbmot geat eai leat suddjejuvvon bohtet fatnasiid gos leat ollu olbmot. 

-Diimmá geasi njoammunvásáhusat čájehit ahte mii fertet leat hui várrugasat danne go njoammuma lea hui váttis hálddašit fatnasiid alde. Dál sáhttet eanet olbmot mátkkoštit cruisefatnasiin jos sii koronaduođaštusa bokte sáhttet duođaštit ahte sii leat suddjejuvvon. Ráđđehus áigu logu mearridit maŋŋil, dadjá Høie.  

Don leat suddjejuvvon go ollásit leat boahkuhuvvon, ožžon vuosttaš boahkkodosa mii bistá 3-15 vahku boahkuheami maŋŋil dahje lea leamaš covid-19 maŋimuš guđa mánus.