Evttoha rievdadit sámelága giellanjuolggadusaid nannen dihte sámegielaid
Historjjálaš arkiiva
Almmustahttináigodat Solberga ráđđehus
Almmustahtti: Gielda- ja ođasmahttindepartemeanta
Preassadieđáhus | Almmustahtton: 20.08.2021
Nannen dihte sámi gielaid lea Gieldda- ja ođasmahttindepartemeanta sádden evttohusaid rievdadit sámelága giellanjuolggadusaid gulaskuddamii. Gulaskuddan lea oassi NAČ 2016: 18 Váibmogiela čuovvoleamis. Gulaskuddama áigemearri lea skábmamánu 15. beaivvi 2021.
- Sámegielat leat nannoseappot go olu logijagiid dás ovdal, ráđđehusa giellapolitihka ja Sámedikki ja gielddaid giellabargu leat váikkuhan olu dasa. Mun lea ilus go mii daiguin evttohusaiguin rievdadit sámelága giellanjuolggadusaid lávket ovtta lávkki ovddos guvlui, lohká gieldda- ja digitaliserenministtar Linda Hofstad Helleland.
Seammás go muhtun gielddain leat sámi giellageavaheaddjit eanetlogus, leat sii fas unnitlogus eará gielddain. Gielddaid dárbu addit bálvalusaid sámegillii ja sámegielgelbbolaš- vuođa olámuddu rievddada. Odne leat ovttalágan njuolggadusat buot gielddain sámegielaid hálddašanguovllus. Ráđđehus evttoha álggahit golbma iešguđetlágan gieldašlája sámi giellaguvlui ja láhčit dili sierranas vuoigatvuođaide. Evttohus addá gielddaide fleksibilitehta heivehit giellavuoigatvuođaid iešguhtege gieldda dárbbuide.
- Olahan dihte sámi giellageavaheddjiid buorebut, ferte láhka heivehuvvot iešguhtege gieldda dilálašvuhtii. Mun oaivvildan sirrejuvvon giellanjuolggadusat ja eanet heivehanmunni gielddaide láhčá mihá deaivilet regulerema, ja nanusmahttá gielddaid giellabarggu ovddos guvlui, lohká, Helleland.
Ráđđehus evttoha ásahit sierra šlája gávpotgielddaide main lea erenoamáš ovddasvástádus sámegielaide.
- Olu sámegielagat eai oro šat árbevirolaš sámi guovlluin, muhto leat fárren eará gávpotguovlluide. Dat mearkkaša ahte gávpogat fertejit váldit badjelasaset stuorát ovddasvástádusa sámegielaid ovdáneamis. Mus lea stuorra jáhkku ahte árvalus dáhká ahte šaddá veahá eanet geasuheaddjin gávpotgielddaide leat mielde giellaguovloortnegis dadjá Helleland.
Departemeanta dáhttu evttohusaid/oaiviliid
Riekti oažžut vástádusa sámegillii lea guovddáš vuoigatvuohta sámi giellageavaheddjiide. Jus sámegielat galget ceavzit ja eallit boahtte áiggis, de ferte daid sáhttit atnit nu olu servodatsurggiin go vejolaš. Ferte seammás vihkkedallat ahte sámegielagat galget beassat geavahit sámegiela go sidjiide lea deaŧalaš, ja mii lea čađahahtti ja mii lea rievttes resurssageavaheapmi.
Gulaskuddanevttohusas leat guokte molssaevttolaš evttohusa movt reguleret rievtti ahte oažžut vástádusa sámegillii giellaealáskahttingielddain ja gávpotgielddain main lea erenoamáš ovddasvástádus sámegielaide.
- Gulaskuddancealkámuša leat deaŧalaččat joatkkabargui hábmet láhkaevttohusa. Mun sávan danne ahte gulaskuddanásahusat čiekŋudit iežaset evttohussii ja ahte gielddat buktet oaiviliid ráđđehusa evttohussii fleksibilitehta ja válljenfriddjavuođa, lohká Helleland.
Gulaskuddama áigemearri lea skábmamánu 15. beaivvi 2021.
Evttohus álggahit golbma gieldašálja sirrejuvvon vuoigatvuođaiguin mielddisbuktá earret eará ahte mii
- giellaovdánahttingielddain evttohit ahte sámegiella galgá leat ovttaárvosaš dárogielain gieldda hálddahusas, ja joatkit rievtti oažžut njálmmálaš ja čálalaš vástádusa sámegillii go váldá oktavuođa almmolaš ásahusain gielddas
- giellaealáskahttingielddain evttohit joatkit rievtti oažžut vástádusa sámegillii go váldá oktavuođa sámegillii almmolaš ásahusain gielddas. Mii evttohit ahte buot gielddat (molssaeaktu 1), dahje dušše dat giellaealáskahttingielddat mat leat mielde (molssaeaktu 2), ieža mearridit man viiddis riekti oažžut vástádusa sámegillii galgá leat gieldda bálvalusfálaldaga siskkobealde. Gielda sáhttá válljet geatnegahttit iežas dahkat sámegiela ovttaárvosažžan dárogielain gieldda hálddahusas.
- giellaovdánahttingielddain evttohit ahte gielddat ieža sáhttet válljet galgá go leat ja movt riekti oažžut vástádusa sámegillii galgá gustot go váldá oktavuođa almmolaš ásahusain gielddas (molssaeaktu 1), dahje ahte gielda ieš mearrida man viiddis riekti oažžut vástádusa sámegillii galgá leat gieldda bálvalusfálaldaga siskkobealde (molssaeaktu 2). Gielda sáhttá válljet geatnegahttit iežas dahkat sámegiela ovttaárvosažžan dárogielain gieldda hálddahusas.