Vurdet fállamis nuppi boahkkodosa 12-15 jahkásaččaide
Ođas | Almmustahtton: 25.10.2021 | Dearvvašvuođa- ja fuolahusdepartemeanta
Čakčamánu rájes leat 12-15 jahkásaččat ožžon fálaldaga bijahit ovtta dosa koronaboahku. Álbmotdearvvašvuođainstituhtta (ÁDI) lea árvvoštallan galget go fállat nuppi dosa, muhto rávve dál vuordit dassážii go ožžot eanet dieđuid. ÁDI áigu ođđasit árvvoštallat ášši jagi 2022 álggus.
ÁDI árvvoštallama vuođul ii leat dál doarvái máhttovuođđu fállat nuppi boahkkodosa nuoraide riegádan gaskal 2006-2009. Sivvan dasa lea ahte nuorain lea vuollegis riska oažžut duođalaš dávddaid. Okta dosa suddje duođalaš dávddaid vuostá 85%ain, ja bistá jáhkkimis unnimus 16 vahku. Covid-19 dávda ii njoamo nu johtilit sidjiide geat leat riegádan gaskal 2006-2009, nu go ovdamearkka dihte boarrásat nuoraide, ja danne ii leat dárbu fállat guokte dosa dán jovkui eastadan dihte njoammunleavvama.
Nubbi boahkkodosa sáhttá mielddisbuktit stuorit vára oažžut peri- ja myokarditt dávdda (váibmoskidne- ja váibmodeahkkevuolši), erenoamážit nuorra albmát ja bártnit. Davviriikalaš guorahallamat galggašedje lagamus áiggis addit čielgaseabbo dieđuid dáid riskkaid birra.
ÁDI áigu jagi 2022 álggus ođđasit árvvoštallat, go oažžu ođđa ja eanet dieđuid duođalaš liigeváikkuhusaid, dávdaleavvama ja dili oppalohkái, ovdal go rávve dán joavkku bijahit nuppi dosa.
12-15 jahkásaččain leat 70% bijahan ovtta dosa boahkuid. 12-15 jahkásaččaid ahkejovkui gullet sullii 260 000 olbmo, dahje 4,8 proseantta álbmogis. Golbma jahkebuolvva gullet nuoraidskuvlii (2008,2007 ja 2006), ja okta jahkebuolva gullá mánáidskuvlii (2009).